Teeltjaar 2023 was er een met uitdagingen

Na het groeiseizoen werd ook de oogst in een aantal regio’s bijna net zo’n grote uitdaging als het zaaien. De resultaten van de moeizame teeltomstandigheden worden teruggezien in de bewaring. Tarrapercentages bij afleveren zijn hoger dan in een normaal jaar, waarbij vooral de “diknekken” of “bouten” bijzondere tarra is. Gelukkig zijn de prijzen van de uien goed en is er nog wel een goed saldo te halen. 

Op de noordoostelijke zandgronden, en dan met name Drenthe en Overijssel, is de teelt van uien de afgelopen jaren flink gegroeid. Alle reden om van teelt tot en met bewaring met een groep telers vooruit te kijken naar het nieuwe teeltjaar 2024. Waar vroeger met argwaan gekeken werd naar de teelt en vooral ook houdbaarheid van uien op zandgronden is inmiddels bewezen dat de nieuwe uientelers de teelt goed in de vingers hebben. Uienverwerkers zeggen de uien uit deze gebieden goed te waarderen. Natuurlijk zijn er hier ook de uitdagingen rondom klimaat en een steeds kleiner wordend middelenpakket om ziekten en plagen beheersbaar te houden.

Bewaring bepaalt uiteindelijke teeltrendement

Naast kennis van de teelt is vooral ook de bewaarperiode sterk bepalend voor het uiteindelijke rendement van de uienteelt. Reden genoeg om de basisprincipes van uien bewaren nog eens uit te leggen en ook te kijken naar nieuwe ontwikkelingen. Uienbewaring vereist vooral inzicht in het bewaarproces. Snel drogen, schimmels, bacteriën en kiemremming zijn factoren die de bewaarbaarheid beïnvloeden. Het bewaarproces richt zich op het minimaliseren van de invloed van schimmels en bacteriën en het verlengen van de houdbaarheid. Onmisbare tools voor goede bewaring zijn: ventilatoren, sensoren en kachels/condensdroogtechniek. De essentie van uienbewaring ligt in het meten van temperatuur en relatieve vochtigheid zowel binnen als buiten en daarna het nemen van doordachte stappen. Het doel in elke bewaarfase is om de relatieve luchtvochtigheid te verlagen en laag te houden en zo het product droog te houden.

Drogen met buitenlucht en kachels of condensdrogen?

De eerste fase in het droogproces is het opwarmen van de partij naar ± 18-20 °C. Dit is nodig om voldoende droogmogelijkheden te creëren met buitenlucht. De partij moet zó warm zijn dat er overdag ook met buitenlucht gedroogd kan worden. Wanneer partijen al warm binnenkomen scheelt dit veel energie. Belangrijk is dat het traject van 22 – 25 °C wordt vermeden in verband met het risico op uitbreiding van koprot. Wanneer de uien op temperatuur zijn moet er zo lang gedroogd worden tot een relatieve luchtvochtigheid van 65-70% bereikt wordt. Vaak duurt dit een week of drie, daarna begint het nadrogen en kan het aantal uren ventileren worden afgebouwd.

Dit droogtraject kan ook met een condensdrooginstallatie (Condensdrogen? Weersonafhankelijk drogen | Tolsma-Grisnich (tolsmagrisnich.com) uitgevoerd worden. Door de lucht eerst af te koelen met een koelinstallatie (waarbij het vocht in de lucht condenseert) en de vrijgekomen warmte weer te gebruiken om de afgekoelde lucht op te warmen kan er zonder gebruik van buitenlucht gedroogd worden. Het grote voordeel is dat er al diréct gedroogd kan worden, onafhankelijk van de uientemperatuur en de buitentemperatuur. Ook in perioden wanneer het overdag buiten warmer is dan in de bewaring garandeert een condensdroogsysteem een constante droogsnelheid. Het drogen kan ook hier afgebouwd worden als de uien een r.v. tussen de 65-70% bereikt hebben. 

Droogstrategie laten bepalen door bewaarcomputer

Met beide systemen is het mogelijk uien snel te drogen. Beide systemen hebben voor- en nadelen. Door te drogen met buitenlucht én kachels kan op bepaalde momenten een hogere afvoersnelheid van vocht bereikt worden dan met condensdrogen. Met condensdrogen is er echter een continue droogsnelheid waardoor over 24 uur gezien het drogen sneller kan verlopen. Een nadeel van kachels is dat ze gas verbranden, waarbij er vocht in bewaring komt. Bij buitentemperaturen hoger dan de uien kan de droogsnelheid sterk teruglopen en zelfs onmogelijk worden. Een condensdrooginstallatie is een forse investering en vereist een flinke stroomaansluiting. Beide systemen hebben echter op bepaalde momenten voordelen. Daarom is het advies om bij het investeren in een condensdrooginstallatie voor uien ook te investeren in een luikeninstallatie. De Vision Control klimaatcomputer Vision Control | Intelligente Bewaarcomputer | Tolsma-Grisnich (tolsmagrisnich.com) kan vervolgens bepalen welke manier van drogen het snelste gaat en zal de voorkeur geven aan (goedkope) buitenlucht. Met de condensdrooginstallatie kan ook buitenlucht opgewarmd worden zodat hiervoor ook geen kachels meer nodig zijn. Door beide systemen slim in te zetten is het resultaat een perfect droog product gedurende het hele bewaarseizoen. Droog bij elke bewaartemperatuur, ook bij lage temperaturen tijdens de bewaarfase.

Uienbewaring en fiscaal voordeel regeling 2024 

De overheid (RVO) stimuleert het investeren in energiezuinige en duurzame technieken in de landbouw. Moderne mechanische koeling, condensdroogtechniek (warmtepomp) en energiezuinige ventilatoren Air Control MAX? Innovatieve ventilator | Tolsma-Grisnich (tolsmagrisnich.com) vallen onder deze regeling. De EIA-regeling biedt 40% aftrek van het investeringsbedrag voor ondernemers die in Nederland inkomsten- of vennootschapsbelasting betalen. Zeker in een jaar waarin goede financiële resultaten behaald worden kan deze regeling zeer aantrekkelijk zijn om flinke stappen te zetten in de bewaring.

Neem direct contact op met onze bewaaradviseurs om te kijken welk bewaarsysteem het beste bij uw situatie past.