Nieuwe uienbewaring: kwaliteit wint het altijd

Smits Akkerbouw is een familiebedrijf dat bestaat uit drie neven die op verschillende locaties in de Noordoostpolder actief zijn in de teelt van onder andere poot- en consumptieaardappelen en gele en rode zaaiuien en wortels. De opslag- en verwerkingsactiviteiten van de verschillende gewassen zijn over de drie bedrijfslocaties verdeeld. Nu worden op de locatie in Nagele alle uien en ook nog een deel van de aardappelen opgeslagen. Dat is efficiënter qua logistiek en komt uiteindelijk de kwaliteit ten goede. De wens bestond ook al langer om over te gaan naar kistenbewaring en zo weinig mogelijk uien los gestort te bewaren. Kistenbewaring zorgt voor een mooiere kleur van het product en het geeft flexibiliteit qua aflevermogelijkheden. Daarnaast waren er plannen om meer te doen met het opwekken van duurzame energie en dit op een slimme manier te gebruiken in de bewaring. Daarvoor is in 2022 een nieuwe bewaarplaats gebouwd voor kistenbewaring met een totale capaciteit van 4.000 ton product.

Plannen maken met bewaaradviseur

"In de bestaande bewaarplaats had ik al een Vision Control bewaarcomputer van Tolsma-Grisnich en daarom heb ik bewaaradviseur Paul den Engelsen samen met het bouwbedrijf uitgenodigd om de plannen voor de nieuwbouw te bespreken", zegt Smits. "Daarbij wilde ik het in ieder geval ook over condensdrogen hebben." De reden om bewust voor condensdrogen te kiezen lag in het feit dat het de kwaliteit van het product ten goede komt omdat er op een lagere temperatuur bewaard kan worden zonder temperatuurschommelingen. Daarbij kan de relatieve luchtvochtigheid door middel van condensdrogen onafhankelijk van de buitenlucht rond de 80% gehouden worden. Hierdoor blijft er een mooie kleur op de uien.

Hoewel er eerst het idee bestond om één nieuwe centrale vaste koelinstallatie aan te schaffen die ook de bestaande koeling moest vervangen, werd er uiteindelijk gekozen om het ontwerp van de bewaring af te stemmen op de inzet van plug & play-condensdroogunits. Dat deze units ook voorzien zijn van het natuurlijke koudemiddel propaan paste goed bij de wens om een duurzame bewaarplaats te realiseren. Bijkomend voordeel is dat ze onder de Energie-investeringsaftrekregeling vallen. Uiteindelijk zijn in het ontwerp vier cellen opgenomen waarvan twee cellen voorzien zijn van een zuigwand en twee cellen van elk 1.000 ton zijn uitgevoerd met de condensdroogunits. De bewaarcellen liggen links en rechts van een ruime overdekte opslag/verwerkingsruimte.

Ervaringen na eerste bewaarseizoen

Gevraagd naar de eerste ervaringen met het nieuwe systeem begint Jac al snel over de bewaartemperatuur van zijn uien die nu op 5 °C zit in plaats van rond de 7 °C. En de relatieve luchtvochtigheid die mooi constant en laag blijft. "Je kunt met deze condensdrooginstallatie gewoon drogen met lucht die dezelfde temperatuur heeft als de uien", vertelt hij enthousiast. "Dat kan niet met alleen buitenlucht". Dat is ook gunstig om een enkele ui die niet gezond is droog te maken zodat deze later geen problemen gaat opleveren.

De kwaliteit van de uien is nu, eind maart, gewoon goed. De uien zijn scherp, vallen niet kaal en tonen zeker niet 'versleten'. Een enkele zieke ui is mooi ingedroogd. Door de lagere storthoogte ten opzichte van los gestort verwacht Smits ook minder 'vierkante' uien bij het afleveren. Over draaiuren van het systeem ten opzichte van de oude situatie kan hij nog niet zoveel zeggen. Het gaat hem er vooral om een goed product af te kunnen leveren omdat 'uiteindelijk kwaliteit altijd wint'.

Energiemanagement verder optimaliseren

De Vision Control is met de uitbreiding nu ook geüpdatet met de energiemanagement-module. Het mooie daarvan is dat op momenten dat er stroom opgewekt wordt met de zonnepanelen de Vision Control automatisch de bewaartemperatuur wat verlaagt. De opgewekte stroom wordt gebruikt door de mechanische koeling. Ook is energiemanagement in staat om het piekverbruik af te vlakken. De bewaarcomputer biedt veel mogelijkheden om het energieverbruik op het bedrijf te optimaliseren. Om daar het maximale uit te halen moet je er wel wat ervaring mee opdoen zegt Smits: "De enige manier om hier het maximale voordeel uit te halen is door het te doen". Door goed te volgen wat er gebeurt met de temperaturen en relatieve vochtigheid in de bewaring kun je de bewaarcomputer steeds beter instellen. "Je moet wel blijven controleren of er ook daadwerkelijk gebeurt wat je verwacht met de instellingen die je gemaakt hebt". Daarvan leer je zelf veel en kun je het bewaarrendement verder optimaliseren. Voor de toekomst ziet Jac Smits nog wel meer mogelijkheden om het energieverbruik op zijn bedrijf verder te optimaliseren. "Met Paul den Engelsen heb ik regelmatig contact en blijf ik daarover wel in gesprek."